Een persoonlijke mening uit de Sprekershoek van Theo Egging

Waarom een nuttig onderzoek gestaakt?

Samen werken wordt nu al op regionale of geografische niveaus uitgevoerd. Dit is zeker van belang bij grote dossiers die ook nog het karakter kunnen hebben van grilligheid in voorkomen en impact. Veel van die samenwerkingsverbanden zijn ingegeven door wettelijke regelgeving, denk hierbij aan de Wgr (wet gemeenschappelijke regelingen) waarin samenwerkingsverbanden worden geregeld tussen openbare lichamen zoals gemeenten, provincies en waterschappen. Veiligheid, ISD, Jeugdzorg, WMO zijn vanwege impact en financiële risico’s meestal een regionale aangelegenheid. Blijkbaar is hier samenwerken heel gewoon geworden in de loop van de tijd en niet altijd met slechte resultaten. Juist daarom is het onderzoek binnen de Langstraat te vroeg gestaakt.

Eerst wil ik stilstaan bij de voors en tegens van samenwerking door samen te werken. Juist los van de financiële aspecten want zelfs een 0 resultaat kan niet negatief uitgelegd worden. Daarna wil ik aangeven waarom ik niet kan begrijpen een onderzoek te staken en slechts eéén aspect van de onderzoeksopdracht uitgelicht wordt en deze direct als leidend te bestempelen.

Men kan gezamenlijk profiteren van elkaars kennis en kunde met als resultante:

• Wielen hoeven maar één keer te worden uitgevonden daardoor krijgen ontwikkelingskosten een breder draagvlak;
• Meer perspectief voor het personeel vanwege een grotere organisatie. Meer kansen op doorgroei, minder wegloop, werven kwalitatief goede krachten zal verbeteren. Medewerkers krijgen de mogelijkheid zich te specialiseren wat tot innovatie leidt;
• De kwetsbaarheid wordt verminderd door continuïteit van de werkprocessen en bezetting. Eenmansposten kunnen verdwijnen;
• Applicatiebeheer en internet uitingen kunnen professioneler van opzet worden waarbij kosten over een groter geheel gedeeld kan worden;
• Gezamenlijke inkoop maakt dat je een betere partner bent in onderhandeling hetgeen prijsreductie zal genereren;

Natuurlijk zijn er ook nadelen te benoemen denk aan:
• Vele bestuurders en ambtenaren hebben weinig ervaring met het hanteren van gedeelde verantwoordelijkheden;
• Het afleggen van politieke verantwoording wordt ingewikkelder;
• Dienstverleningsovereenkomsten zullen (veel) tijd vergen;
• Bij planmatig werken is de kans op spontane acties in de regel wat minder. Creativiteit wordt geremd;
• Het risico bestaat dat de afstand tussen bestuurder en uitvoerder vergroot wordt. Overlegstructuren lopen permanent het risico minder efficiënt te worden; (Er zullen kwalitatief hogere eisen aan communicatie in alle geledingen gesteld moeten gaan worden)
• De eigen identiteit gaat bij standaardprocessen in de regel verloren zeker als de processen sterk wijzigen;
• Dwarsbomen van vooruitgang of intensivering van de samenwerking uit vrees dat het leidt tot verkleining bestuursapparaat en ambtenarenapparaat;

Er zijn natuurlijk voor een samenwerking altijd voorwaarden. Enkele voorwaarden wil ik hierbij noemen:
• Samen werken is geven en nemen, die bereidheid zal er moeten zijn;
• Zonder draagvlak geen samenwerking laat staan samen werken. Draagvlak moet er in alle geledingen zijn van bestuurders tot toezichthouders (de Raad) en medewerkers/ambtenaren. Draagvlak van inwoners zal door tijdige en goede informatie geregeld moeten worden;
• Tussen de samenwerkende partners zal een Gemeenschappelijk ambitie moeten zijn;
• Het palet van gebieden waarop wordt samengewerkt zal een goede afbakening moeten kennen;
• Er zullen heldere afspraken gemaakt moeten worden over rolverdeling, rapportage, toezicht etc.;
• De samenwerking zal transparant moeten zijn voor alle geledingen en echelons. Hierbij zal vertrouwen, leiderschapskwaliteiten de basis vormen voor een geslaagde samenwerking;
• Communicatie zal open moeten zijn. Er mogen geen onduidelijkheden zijn ten aanzien van intenties om samen te werken, doelen van de samenwerking ook als de samenwerking al even loopt.

Het gehouden onderzoek is afgekapt zoals ik uit de media en de ontvangen voorlichting binnen PRO3 opmaak omdat de gemeenten in staat zijn om de beoogde voordelen in geld uitgedrukt op andere wijze zelfstandig te genereren. Hierdoor zou de noodzaak om samen te gaan cq samen te werken niet meer evident zijn. Uit bovenstaande blijkt dat ik daar in elk geval anders over denk. Hiervoor zijn wat argumenten aan te voeren:
• De financiële bezuinigingen die de gemeenten doorvoeren hebben dan weliswaar als resultante de beoogde korting op de meerjarenbegroting. Alleen de keuzes waarop bezuinigd gaat worden verschillen en komen niet voort uit efficiënter en doelmatiger met middelen omgaan maar door simpelweg te strepen. Met andere woorden: minder geld voor mindere activiteit. Uit de bezuinigingsresultaten uit het onderzoek lees ik meer voordeel door het anders inrichten van het bestuurs- en ambtenarenapparaat in hun taakuitvoering.
• Door het onderzoek te staken is geen inzicht in de afzonderlijke kwaliteit en vooral in de toekomstige kwaliteit van ieder afzonderlijk operationele organisatie. Zeker met de steeds meer verhogende eisen heb ik twijfel aan de duurzaamheid van de huidige kwaliteit laat staan de toekomstige.
• De gemeente kan géén regie voeren met halve informatie of half uitgevoerde onderzoeken. De onderzoeksopdracht was helder. Volledige uitvoering zou inzicht hebben gegeven in vragen die mogelijk door het schrappen van uitgaven nu nog op te lossen zijn maar zeker in de toekomst wederom op het bordje van de Raad en bestuur komen te liggen.
• Mijn inziens is, door het staken van het onderzoek, de raad gegevens en instrumenten ontnomen die een goede afweging over de toekomst van onze gemeente en met name haar inwoners te kunnen maken.

Was er wel mandaat voor zulk een besluit??? Zijn er geen appels met peren vergeleken bij het besluit? Tenslotte worden de financiële doelstellingen totaal verschillend gerealiseerd.

Bij dit alles kan ik tevens de mening van Cees van de Ven delen die schrijft:
"Gedwongen door de bezuinigingen die op hen afkomen heeft de verticale wereld meer dan ooit hulp nodig. Met ongewijzigde verhoudingen loopt het proces om de gemeentelijke begroting op orde te houden dood. De gemeentelijke overheid mist namelijk de “wisdom of the crowd”. De verticale kolom zal serieus in moeten spelen op de ontwikkelingen die onomkeerbaar in de samenleving plaats vinden en veel meer samen met de horizontale wereld op moeten gaan trekken.”

{jcomments on}