Wie durft de gemeente uit te dagen?

Al sinds 2015 hebben inwoners het recht om de gemeente uit te dagen. Zij kunnen de gemeente uitdagen als zij denken dat zij een dienst beter kunnen uitvoeren dan de gemeente.

Het recht om de gemeente uit te dagen is een recht voor organisaties, clubs en verenigingen om mee te bieden op het uitvoeren van taken die tot het pakket horen van de overheid. Taken waarvan inwoners denken dat ze deze zelf beter uitvoeren en effectiever dan de gemeente zou kunnen.
Het kan ook als inwoners denken dat er voordelen zijn voor de buurt wanneer zij het overnemen. Voordelen in de vorm van werkgelegenheid voor de buurt, een betere wijkeconomie of een beter gebruik van de openbare ruimte.

In gemeente Loon op Zand borrelt en bruist het aan initiatieven
Er zijn meerdere initiatieven in onze gemeente die in het plaatje lijken te passen zoals hierboven beschreven.

Met de ideeënwedstrijd ´Het beste idee voor hulp en zorg in gemeente Loon op Zand' daagt de gemeente inwoners, organisaties en bedrijfsleven uit om vernieuwende en creatieve ideeën aan te leveren . Er waren ruim 140 inzendingen. Iedere inzending is te zien als een uitdaging aan de gemeente om het ingezonden creatieve idee waar te maken. Er zijn 10 projecten gekozen door de inwoners om deze te realiseren. De gemeente is aan zet om samen met de indieners deze projecten waar te maken. Het zal in de regel om projecten gaan die op dit moment niet door de gemeente zelf worden uitgevoerd. De projecten zullen gezien worden als een belangrijke aanvulling voor activiteiten binnen sociale domein. Vanuit die invalshoek is de vraag niet aan de orde of het idee beter en efficiënter door de indieners kan worden uitgevoerd dan de invulling door de gemeente. Het gaat immers om projecten die de gemeente tot nu toe niet uitgevoerd heeft.

Vanuit het project SamenLoont is de ontwikkeling van een dorpsplein in de Moer een voorbeeld van een uitdaging aan de gemeente. Vrijwilligers binnen de Moer gaan zelf aan de slag en werken een idee uit die uit de inwoners van De Moer is voortgekomen. Zij zullen door hun vrijwillige inzet goedkoper en efficiënter uitvoeren dan de gemeente gedaan zou hebben. 

In de kern Loon op Zand is het project van de Wetering Plangroep (WPG) zover gevorderd dat de eerste resultaten aan de gemeenteraad en aan de wethouder voor beoordeling zijn aangeboden. Het lot ligt nu in handen van de gemeente. Vrijwilligers zijn de uitdaging aangegaan om de oude "Wetering" (vroeger in beheer van het SMC) om te bouwen naar een echt dorpshuis voor de gemeenschap in Loon op Zand. Om dat te bereiken is er de laatste 2 jaar hard gewerkt aan nieuwe plannen. Bij deze nieuwe plannen zijn de inwoners betrokken.

Bij de beoordeling van het ingediende WPG-plan is het aan de gemeente om te beoordelen of de ingediende plannen goedkoper, efficiënter en effectiever door de initiatiefgroep kunnen worden uitgevoerd dan door de gemeente. Dat is in feite de eerste vraag die aan de orde is. In samenspraak met de WPG-groep zal ongetwijfeld tot een positieve einduitkomst gekomen worden. 

De wettelijke mogelijkheid om de gemeente uit te dagen, biedt inwoners en organisaties een kader om zelf aan de slag te gaan met de gemeente als ruggensteun. Dit recht is sinds 2015 in de WMO geregeld maar zal door de gemeente ook feitelijk in de vorm van een uitgewerkt kader aangeboden moeten worden. Wat kan wel en wat kan niet in onze gemeente? Dit uitgewerkte kader zal vastgelegd moeten worden door het College en de gemeenteraad. Zie bijvoorbeeld het besluit in Tilburg hoe dit geregeld is. 

Voorbeelden van uitdagingen in verschillende gemeenten: zie https://www.righttochallenge.nl/right-to-challenge-voorbeelden-van-r2c

Infobronnen

LSA: Landelijk samenwerkingsverband Actieve bewoners