Zelfstandige keuzes maken is beter dan………

Een persoonlijke mening uit de Sprekershoek van Jan van Gorkum

Dat er veel mis is in bestuurlijk Nederland en de gemeente Loon op Zand zal voor iedereen wel duidelijk zijn. Echter hoe lang blijven zij deze koers mee varen of zetten onze bestuurders een andere koers uit, om het roer uiteindelijk om te gooien om het welzijn van onze burgers te waarborgen nu en de nabije toekomst. De huidige gemeentelijke organisatie van Loon op Zand en het gemeentelijk bestuur zijn niet opgewassen tegen de taken die ze dienen te verrichten voor de inwoners van onze gemeente. Er wordt bijgestuurd naar de waan van de dag.  Op een ad-hoc wijze worden links en rechts opdoemende problemen opgelost zonder dat er vaak een visie ten grondslag ligt, bijna alles wordt geleid met het voordeel van de kosten.

Het gemeentebestuur gaat winkelen en gedraagt zich als een koopjesjager om het waarschijnlijke voordeel binnen te kunnen halen. De gemeentelijke organisatie gaat in de uitverkoop, onderdelen worden afgeslankt door zogenaamde samenwerkingsverbanden of worden volledig elders ondergebracht. Ons gemeentebestuur is bezig om via een achterdeur de gemeente Loon op Zand aan het herverdelen in de regio en verliest hiermee haar anonimiteit in de toekomst. Handelingen gaan voor uitgedachte beleidsvisies of nog te bepalen toekomstvisies zoals o.a. de kerntakendiscussie over de toekomst van de gemeente Loon op Zand.

Als er in de toekomst keuzes gemaakt moeten worden over het wel of niet zelfstandig voorbestaan van onze gemeente, dien ik dan niet afgerekend te worden met de stapsgewijze uitverkoop beslissingen van ons huidig gemeente bestuur? Ook voel ik er niets voor om op deze wijze geannexeerd te worden door een aanliggende gemeente. Iedereen weet dat een voorstel over gemeentelijke herindeling een politieke zelfmoord is. Maar het is vele malen beter om als bestuurder aan de wieg te staan van een geboorte van een nieuwe gemeente dan het bed van een op sterven na ten dode opgegeven gemeente. Het proces van schaalvergroting van de gemeentes is in Nederland om omkeerbaar. Voor de gemeente Loon op Zand zal hiervoor geen uitzonderingspositie komen en met alle ontwikkelingen ten spijt zullen wij niet met bewijs van vermogen kunnen gaan zwaaien naar Den Haag.

Bezuinig daar waar winst te halen valt. In bestuurlijk Nederland valt meer te halen dan bij het lokaal jongeren, ouderenwerk of het buurtwerk. Tekorten aanvullen door bezuinigingen gebeurd al decennia lang en leiden tot verschraling van samenleving, wat niet wil zeggen dat je uitwassen van extreme uitgaven moet aanpakken. Bestuurders dienen zich meer te gaan gedragen als democratisch gekozen ondernemers. Een onderneming hou je niet draaiende met bezuinigingen op bezuinigingen. Als je het voor en aangenomen beleid wenst uit te voeren, dien je te kijken waar je inkomsten kan verwerven om je doel te realiseren.  

Bestuurders laten hun eigen werkveld vaak ongemoeid of verschuilen zich er achter: Dat zijn niet onze bevoegdheden. Maar meedenken kan toch geen kwaad om werkelijk tot een beter en betaalbaarder bestuurssamenstelling te komen in Nederland, Noord-Brabant en Loon op Zand. Ons eigen provinciaal bestuur wil maar liefst 30 miljoen spenderen aan verbouwingwerkzaamheden van hun huisvesting. Aan het provinciehuis waar amper 10 jaar gelegen al vele miljoenen is verspijkerd. Laten we nu gelijktijdig naar de rol kijken van het huidig provinciebestuur in relatie met het onderzoek naar gemeentelijke herindelingsplannen. Samenvoegen van provincies en overhevelen van taken horen hierbij bespreekbaar gemaakt te worden.

Neem eens ons eigen Noord Brabant met hun provinciaal bestuur, 67 gemeentes en hun 4 waterschappen. Door deze 67 gemeentes terug te dringen naar 17 tot 20 regionale / streek gemeentes en 4 of 5 stedelijke gemeentes ontstaat er een sterke laagste gemeentelijke bestuurslaag die ook zwaardere taken aankan. Taken van waterschappen en van provincie kunnen worden overgeheveld naar de nieuwe regio/ streekgemeentes en stedelijke gemeentes. De rol van het provinciaal bestuur en hun organisatie kan hierdoor verkleind worden en hun rol als midden bestuurslaag kan op de langere termijn verdwijnen, wat een enorme kosten besparing oplevert. Het totaal aantal raadsleden en wethouders in de provincie zal hierdoor verminderd worden. Voor de gemeente Loon op Zand kun je dan gaan denken aan een nieuw te vormen regio / streekgemeente met o.a. Dongen, Heusden Waalwijk en Loon op Zand. Deze huidige gemeentes worden nu bestuurd door 4 burgemeesters, 14 wethouders en  96 raadsleden. Zij regeren over 137.608 inwoners. Als we dit nu vergelijken met een gemeente met ongeveer een gelijk aantal inwoners in Noord Brabant komt ‘s-Hertogenbosch het dichtste bij met 141.895 inwoners, dat bestuurd wordt door 1 burgemeester, 5 wethouders en 39 raadsleden. Je hoeft geen rekenkundig wonder te zijn om uit te rekenen wat voor een enorme besparing onze samenleving dat opbrengt. Maar ja snijden in eigen vlees doet eenmaal het zeerst, dus vooral geen initiatieven nemen welke hier naar leiden, nee liever in andermans vlees blijven snijden, dat doet veel minder pijn.

BEGROTEN / BEZUINIGINGEN -  VERSUS -  KERNTAKENDISCUSSIE
Begroten, bezuinigingen kan alleen constructief zijn als we weten wat we willen met onze gemeente in de toekomst. Meerjarig begrotingen en bezuinigingen is werken aan die toekomst. Daarbij komt jammer genoeg dat de houding van diverse politieke partijen in onze gemeente er een is van kijken naar een toekomst die we niet onderbouwd en ingevuld hebben en vooral niet meer omkijken naar het verleden. Met deze visie wordt er decennia lang geregeerd door ons gemeentebestuur. De geschiedenis heeft helaas aangetoond dat wij van het verleden helemaal niets geleerd hebben. Als we denken dat er besparingen te halen zijn in samenwerkingsverbanden dan dienen wij ook het beleid beter op elkaar af te stemmen om een zo optimaal mogelijk rendement te krijgen in de uitvoering van deze taken. Om dit met een voorbeeld te staven: het zou kunnen zijn dat je de verwerking van aanvragen voor een voorziening, die door een gemeente zelfstandig ingevuld mag worden, er een grote kans is dat op het betreffende bureau van de uitvoerende instantie 4 of 5 verschillende criteria worden gehanteerd voor een en dezelfde aanvraag, dit naar gelang hoeveel en welke gemeentes hun diensten daar hebben ondergebracht. Op het moment dat er beleid gestroomlijnd moet worden om tot een slagvaardige uitvoering te komen zijn we met ons alle direct en indirect bezig elkaar te besturen dan wel aan het meebesturen. Via deze achterdeuren ondermijnen we onze eigen zelfstandigheid als gemeente en is de netto opbrengst bedenkelijk, zeker als juiste berekeningen van huidige kosten en baten ontbreken en wat de te verwachte kosten en baten zijn bij een samenwerking. Geen letters maar cijfers.

Voor de gemeente Loon op Zand is het tijd om een adempauze te nemen en alle geldverslindende projecten waarvan dekking niet of onvoldoende aanwezig is tot nader order te parkeren. Of deze uitstel lijdt tot afstel is geheel afhankelijk van een gezond dekkingsplan, verkoop en verhuur en invulling van het te realiseren project, ook wat het verloop van de discussie is over wat nu eindelijk onze kerntaken zijn en welke we willen handhaven en welke niet. De politiek krijgt dan ruimte om met hun kiezers van gedachte te wisselen over in welke vorm zij bestuurd willen worden.

Bestuurders dienen te ondernemen. Met alle plannen die in Den Haag bedacht worden, zullen veel inwoners van onze gemeente in 2012 daar de gevolgen in hun inkomen gaan merken.

Het zijn misschien draconische maatregelingen. Je kop in het zand steken voor de werkelijkheid is erger omdat onze inwoners hiervan de dupe zijn of worden. De adempauze geeft tijd en ruimte om processen beter te begeleiden en bij te sturen waar nodig is.  

Jan van Gorkum, Moleneind 1, Loon op Zand